Cistern Basilica - جالبترین نقطه در شهر

صدها مخزن باستانی ممکن است که در زیر خیابان هاو خانه های استانبول پنهان شده اند. از میان دو نفری که برای عموم آزاد است ، مخزن باسیلکا (Yerebatan Sarnıcı) بزرگترین و غیرمعمول آموزش جاژبه گردشگری استانبول است. رهبر جیمز باند ، که مجبور می شود خود را از طریق مخزن زیرزمینی استانبول در روسیه با عشق بوستراند ، می تواند در جنگل صدها ستون مرمر قدم بازدید و در یک روز روز با تابستان از خنکای زیر زمینی کند.

کلیسای جامع زیرزمینی

Cistern Basilica

ورودی آبشار باسیلیکا استانبول از خیابان Hagia Sophia در کنار خیابان است. این ظرف بزرگ آب زیرزمینی در زمان سلطنت امپراتور جاستینیان اول در سال 532 برای تأمین نیازهای آب قصر بزرگ ساخته شد. این مهندسی شگفت انگیز فقط بار دیگر تأیید می کند که اینها میراث امپراتوری بیزانس بودند.

Basilica Cistern که نام خود را از باسیلینای الیوس گرفته است ، 143 متر طول و 65 متر عرض دارد. این سقف توسط 336 ستون مرمر ، عمدتاً به سبک یونی یا كورینتیایی پشتیبانی می شود كه هر كدام 9 متر طول دارند. در فواصل چهار متر قرار دارند و در 12 ردیف از هر 28 ستون قرار گرفته اند.

این مخزن می تواند 80.000 متر مکعب آب را در خود نگه دارد ، که از مرکز توزیع آب Eğrikapı در جنگل بلگراد ، در 19 کیلومتری شهر آمده است. این آب از طریق قنات والنس 971 متر به طول 971 متر (Bozdoğan Sukemeri) و قنات مائولووا به طول 11.545 متر (Mağlova Sukemeri) که توسط امپراطور جوستینین اول ساخته شده است به مرکز شهر منتقل شد.

این مخزن قرنها به فراموشی سپرده شد و تنها در سال 1545 توسط پیتر گلیوس فرانسوی توسط فرانسوی مجدداً کشف شد. وی ضمن تحقیق در آثار باستانی بیزانس در این شهر ، متوجه شد که مردم این محله نه تنها با پایین آوردن سطلها از طریق سوراخ های زیرزمینهای خود ، فقط یک آب نگه دارند. آنها به طرز معجزه‌آسایی گاهی اوقات ماهی را نیز به این شکل گرفتار کردند.

بازدید از مخزن باسیلکا

مخزن باسیلکا

پس از تمیز کردن و احیای مخزن باسیلیکا ، شهرداری کلان شهر استانبول در سال 1987 آن را به روی عموم مردم افتتاح کرد. پس از فرو رفتن به تأسیسات آب زیرزمینی از طریق پرواز از پله ها ، بازدید کنندگان می توانند با پیاده روی در بتن های بتونی راهپیمایی کنند و از نورپردازی فرومایه و خنک لذت ببرند. درجه حرارت

اطمینان حاصل کنید که تمام راه را به گوشه سمت چپ مخزن سمت چپ ، برای دیدن دو سر Medusa می روید. هر دو سر به طور اتفاقی به عنوان پایه ستون مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از آن به صورت وارونه قرار دارد و دیگری به طرف خم شده است. هر دو موقعیت آنها به عنوان منشاء خود تا به امروز یک رمز و راز باقی مانده است ، اگرچه شایعات حاکی از آن است که بازیافت شده از یک ساختمان عتیقه در اواخر دوره روم.

مدوسا ، یک پوره دریایی ، زیباترین از سه خواهر گورگون بود. وی توسط پوزیدون در حكم قرار گرفت و در معبد آتنا به او عشق ورزید. آتنا با خشمگین ، مدوزا را به جای موهایی به مارهای وحشی هیولایی تبدیل کرد ، که چهره ترسناک می توانست چشم اندازهای خود را به سنگ تبدیل کند. او هنگام خواب توسط قهرمان پرستوس ، كه پس از آن از سر خود به عنوان اسلحه استفاده كرد ، تا زمان دادن آن به الهه آتنا برای قرار دادن در سپر خود ، سر بریده شد.

پیش از این که با پوزیدون همراه شد ، دو سر از بدن او هنگام سرخ شدن از او چشیده شد. یکی ، پگاسوس ، یک اسب بالدار بود که بعدها توسط بلروفون کج شد و به او کمک کرد تا دزد دریایی را بکشد. دیگری ، کریسور شمشیر طلایی ، امروز نسبتاً ناشناخته است. در دوران باستان کلاسیک و امروزه ، تصویر رئیس مدوسا در دستگاه شیطانی جلوگیری می کند.

راهنمای سفر به اردبیل - قسمت دوم

راهنمای سفر به اردبیل - قسمت اول

ض درنگ؟ بله. ولی این حالت نقاشی را در حمام وکیل در شیراز و حمام سلطان امین احمد در کاشان دیدم که حتی در قسمت گرم خانه نقاشی‌ها روی آهک هک شده بودند و رنگ گیاهی و هنوزم نقاشی ها البته با مرمت هستند. بله بخش‌هایی هستند با استفاده از سیلیکون که معمولا از پوست‌های خرگوش و گاو استفاده می‌شود خودش عایقی بوده یا میتواند قسمت گرمخانه مشرف به بینه و سربینه باشد که امروزه از کاشی‌هایی استفاده میکنند که ضد رطوبت باشد .

در حال حاضر اینجا تغییر کاربری پیدا کرده است به موزه صنایع دستی همراه با خود اثر درسته؟

حمام

بله. دو منظوره است. اثر تاریخی حفظ و با تغییر کاربری که عرض کردم سال هشتادوهفت با دعوت از بیست هنرمند برجسته شهر اردبیل از کلیه اثاری که ما تو شهر اردبیل داریم استفاده میکنند،تولید میکنند تولید زند هم هست و ارایه میدهند وآموزش میدهند.

خب اینجا محیط چاله حوض هستش .همین چال حوض را ما در حمام اقا نقی دیدیم و اشاره کردیم که طولانی‌ترین چاله حوضی است که من حتی در حمام‌های قدیمی دیدم .سی متر طول و سه متر عرض و دونیم متر عمق داشت آن حمام و چال حوض ولی اینجا مانند حمام‌های دیگر هست محلی که برای تفریح بوده و بعد از استحمام میامدند اینجا و شنا میکردند واستراحت و بعد هم خزینه و خداحافظی از حمام.

در این قسمت ما به این آبنیه تاریخی اشاره کردیم به حمام شیخ و در کنار حمام در دویست سیصد متری آن به بازار تاریخی شهر اردبیل میرسیم .خب شما می‌دانید که ما در برنامه همسفر همیشه به بازار اهمیت میدهیم و بازارهای تاریخی بخصوص معرفی میکنیم به شما بینندگان عزیز. به بازار تاریخی اردبیل هم سری خواهیم زد و از بازار برایتان خواهیم گفت .

همانطور که گفتیم به بازار تاریخی شهر اردبیل یک سری میزنیم .بازار قطب مرکزی و قلب یک شهر میباشد چرا که زندگی به معنای واقعی در آن جریان دارد. برای معرفی بازار دعوت کردیم از جناب آقای دکتر حاجی زاده مدیر کل اداره میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل تا همراه ما باشند و از جاذبه‌ها و آبنیه تاریخی ارزشمند اردبیل بگویند. سلام علیک شما را بینندگان همسفر میشنوند. خدمت بینندگان محترم برنامه همسفر سلام و عرض ادب دارم و از شما هم سپاس گزارم بخاطر فرصتی که فراهم کردید. 

در اداره کل میشود سازمان میراث فرهنگی درسته من اداره گفتم درسته؟

اردبیل

اداره کل درسته. آقای دکتر نخست به ما بگویید که خود اردبیل چه جایگاهی دارد در تاریخ و تمدن ایران و اینکه این بازاری که ما داخل آن هستیم مربوط به چه دوره‌ای هست و اوج شکوفایی‌اش بیشتر در چه دورانی بوده ؟ اردبیل یکی از شهرهای بسیار قدیمی سرزمین بزرگ ما ایران هست. همینطوری که استحظار دارید تمدن‌های پیش از اسلام ایران حکمت های بزرگ ایران در نتیجه ورود اقوام شمالی از گذرگاه قفقاز به فلات ایران لذا اردبیل به دلیل موقعیت جغرافیایی خودش که در دهانه قفقاز است محل اولیه ورود این مهاجران بزرگ به فلات ایران است لذا پر تراکم تریت نقطه ی ایران از نظر قرار گرفتن سایت های باستان شناختی عصر اهن است و این شهر در دوران ساسانی با عنوان مرکز اتروپاتن یعنی ایالت بزرگ اذربایجان انتخاب شده و تا دوره سلجوقی یعنی قرن پنجم هجری قمری این مرکزیت ادامه داشته لذا یکی از شهرهای بسیار بسیار مهم ایران از نظر تاریخی و فرهنگی هست.

اوج شکوفایی بازار به چه دوره ای برمیگردد؟

بیس بازار اردبیل سلجوقی هست همانطوری که گفتم اردبیل مرکز اتروپاتن تا دوره سلجوقی بوده و بعد از حمله مغول این شهر به طور کامل تخریب میشود .بازسازی این شهر در دوره ایلخانان حول محور بازار و خانه گاه های صوفیه شکل میگرد و در دوره صفوی به اوج شکوفایی خود میرسد مخصوصا به این دلیل که در زمان شاه عباس کبیر ا ردبیل به عنوان پایانه ی اقتصاد ملی ایران ایفای نقش میکرد ه.بازار اردبیل در دوره صفوی شش برابر بازاری است که امروز ما در اختیار داریم و در نتیجه ما میتوانیم بگوییم اوج‌شکوفایی بازار اردبیل دوران صفوی است.

راهنمای سفر به اردبیل

با نام و یاد خدای بزرگ و مهربان عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما بینندگان عزیز برنامه همسفر. اینجا استان اردبیل و شهر اردبیل هست و ما داریم جاذبه‌های دیدنی شهر را به شما معرفی میکنیم. اما مکانی که ما الان در ان قرار گرفتیم حمام شیخ نام دارد که به موزه صنایع دستی هم معروف است. به همین منظور از جناب آقای جهانی کارشناس میراث فرهنگی صنایع دستی گردشگری شهر اردبیل دعوت کردیم تا برایمان بگویند از این مکانی که در اینجا هست و چه اتفاقاتی در انجا رخ می‌دهد.

hamam bahayi

سلام عرض می‌کنم خدمت بینندگان عزیز.در خدمتتون هستیم . قبل از این که وارد مجموعه بشویم شما بفرمایید یک توضیح مختصری راجعه به حمام بدهید و بعد وارد میشویم. حمام شیخ مربوط به دوره صفویه است در قسمت عالیقاپو ضلع شرقی مجموعه جهانی بقعه شیخ صفی واقع شده با متراژ هشتصد متر یک حمام عیانی بود که عموم مردم استفاده میکردند.

عالی قاپو

آقای جهانی این سومین شهر که نام عالی قاپو میشنویم. خب عالی قاپو معروف که در شهر اصفهان هست، در قزوین هم ما عالی قاپو را دیدیم اینجا هم شما ظاهرا عالی قاپو دارید. عالی قاپو وجه تمایز یا  اشتراکی با دو عالی قاپو در شهرهای دیگر دارد؟ بله خدمتتان عرض کنم عالی قاپو اصالتا متعلق به اردبیل هست چون شیخ صفی متولد هزارو ششصدود پنجاه قمری نواده نهم شیخ صفی شاه اسماعیل صفوی پایتختش رابه اصفهان انتقال میدهد و آنجا به همت شاه عباس و طراحی شیخ بهایی عالی قاپو احداث میشود. عالی قاپو در اصل جمله ترکی هست که آنجا هم استفاده میشود.

بسیار عالی  وارد حمام شیخ میشویم و از آن فضا برایتان میگوییم. در اردبیل یازده حمام تاریخی داریم. این از دوره صفویه و قاجار. حدود پنج تا از این حمام‌ها با تغییر کاربری شکل موزه و غذاخوری سنتی در حال بهره برداری هستند و مابقی در حال مرمت و احیا هستند. حمامی که در اینجا قرار گرفته مربوط به دوره صفوی هست و به شماره 31181در فهرست اثار ملی به ثبت رسیده است. مکانی که الان در آن قرار گرفتیم سربینه اصطلاحا گفته می‌شود که همان رخت کن امروزی است. معمولا سربینه‌ها سرتاسر نقاشی می‌شود با اسلیمی‌های معمولا شاه عباسی میبینیم این همان دوره  دو نمونه از نقاشی‌های شاه صفویه و یک نمونه از دوره‌های قاجار هنوز پابرجاست.

مساحت کلی حمام چقدر است؟

masahate hamam

حدود هفتصد متر. هفتصد متر برای حمام خیلی است. درسته! کلا حمام‌هایی که در شهر اردبیل هستند فک کنم همه مساحت‌های خوبی داشته باشند. بله حدود پانصد تا هفتصد متر. زنانه مردانه این حمام‌ها جدا بوده یا خیر؟ معمولا شیفتی است صبح‌ها و عصر‌ها. حمام شیخ دارای بخش‌های مختلفی از جمله بینه یا سربینه، گرمخانه، توم، خزینه و سرویس‌های بهداشتی و نظافتی و  چاله حو ض سرویس دفع فاضلاب که امروزه به نام سرتیک میشناسیم.

خب این حمام را که الان داریم نگاه می کنیم‌ با بقیه حمام‌های دیگر کمی متفاوت است. آن هم بخاطر اینکه همه‌ی راه هرو‌های آن به هم وصل است. آیا از قدیم اینگونه بوده یا در مرمت به این اتفاق رسیده‌اید؟ نه ما اجازه دست کاری نداریم طبق قوانین بین الملل ،فقط جنس‌ها و اشیا فرسوده بنا تعویض می‌شوند که مشابه اصل خودش سر جایش قرار میگیرد.

راهرو‌ها چی؟

راهرو، ما اصطلاحا میگوییم درگاه. به فاصله دو در در گاه میگوییم که با فاصله چهل و پنج درجه احداث میشود . اگر ملاحظه بفرمایید این زاویه چهل و پنج درجه انحنا داشت .این درگاه حمام شیخ بخاطر اینکه هوای گرم و سرد به راحتی تعدیل نشود. هیچ نقاشی بر روی در و دیوارهای حمام نمیبینیم در صورتی که در حمام‌های دوره صفویه و قاجاریه در هر جایی که و در هر شهری دیدیم آهک بری یا نقاشی روی اهک و نقاشی بر روی فضای مختلف رو می بینیم. چه اتفاقی برای این حمام افتاده است در زمینه هنر نقاشی؟

بله البته شما که میفرمایید معمولا حمام‌ها از سه قسمت تشکیل میشود: معتدل، گرم و خیلی گرم. قسمت معتدل که بخار ندارد  همان بینه و یا سربینه که امروز به نام رخت‌کن میشناسیم میتواند نقاشی داشته باشد و باید هم نقاشی داشته باشد چون محلی برای آرام بخشی است. آنهایی که استحمام کردند با هم صحبت میکنند درباره مسائل اجتماعی، مسائل سیاسی و چه بسا با هم بحث و گفتگو می کنند با ارامش خشک می‌کنند و لباس میپوشند و خارج میشوند بنابراین باید نقاشی داشته باشد چون محلی باشد تا بتوانند از زیبایی هایش استفاده کنند. ولی قسمت گرم نمیتواند داشته باشد یا خیلی گرم نمیتواند داشته باشد چون بخار دارد و بخار ضد نقاشی وان را از بین میبرد .